Ik zal maar geen nee zeggen, anders loopt ze vast weer te balen”, “ik doe dat liever niet, want anders denkt hij dat…”. Aannames, aannames, de hele dag door vullen we van alles in. Aannames over hoe iets is of zal zijn. Aannames over hoe iets zal worden of zal gaan. We gaan met onszelf in onderhandeling over de ‘verwachte” reacties in plaats van de werkelijke reactie en we interpreteren er flink op los. De Dikke van Dale zegt over aannames: iets wat je denkt of vindt zonder het zeker te weten. Een vooronderstelling. We gaan in op alles wat we denken te weten en daar baseren we oneindig veel op. Solide fundament? Niet echt.
Aannames een bron van misverstanden
Als je ergens vanuit gaat zonder dat te controleren heb je natuurlijk altijd kans dat je er naast zit. We denken veel te weten, maar we gaan behoorlijk vaak de mist in. We gaan ergens vanuit zonder alle feiten in overweging te nemen. Of we denken de feiten te kennen, maar trekken toch verkeerde conclusies. Natuurlijk is het onmogelijk om zonder aannames te leven. Het zou wel heel ingewikkeld zijn als je bij alles wat je doet moet controleren of het wel echt goed zit. Als je appels koopt, ga je er vanuit dat ze goed zijn. Het gaat dus om de balans. Sommige vooronderstellingen zijn nuttig of noodzakelijk, maar andere kunnen zorgen voor misverstanden en verwarring. Vooral in de communicatie met jezelf en de ander, lijkt dit veelvuldig te gebeuren.
Hoe komt het dat we continue aannames doen?
In ons leven doen we ervaringen op. Die onthouden we, we slaan ze als het ware op. Als we weer een (on)prettige situatie tegenkomen, herkennen we dat, putten uit onze ervaring en hiermee creëren we een bepaalde verwachting. We evalueren onbewust iedere situatie aan de hand van onze eerdere ervaringen: herkenning en associaties. Door het kijken van onze eigen bril:
– interpreteren we situaties (bijv. “ze luistert niet”)
– geven we er betekenis aan (bijv. “ze neemt me dus niet serieus”)
– hebben we er een oordeel over (bijv. “dat is oneerlijk” -> kwalificeren in goed of slecht).
We hebben ons eigen beeld geschapen via ons eigen denkpatroon. Dit vormt onze bril waardoor we de situatie, de wereld beschouwen. Sterker nog; dit wordt een weergave van de onze waarheid die we regelmatig verwarren met de werkelijkheid. We zijn dus geprogrammeerd vanuit ons eigen referentiekader en van daaruit ontstaan onze aannames.
De ander heeft een andere bril op
Ieder mens heeft dus zijn eigen bril op en heeft een eigen set aan overtuigingen. Dit klinkt logisch, maar toch vinden we het ongelofelijk lastig ons voor te stellen dat een ander anders denkt. Jouw invulling is dus mogelijk helemaal niet hoe de ander er naar kijkt. Wees je dus bewust van het feit dat iedereen vanuit zijn eigen gekleurde bril de wereld waarneemt. Besef je dat je niet kan weten wat de ander door zijn eigen bril ziet? Hoe zou je beter met de ander kunnen meekijken?
Een simpele oplossing: stel vragen
“Before you assume try this crazy method called asking” of te wel doe een gek en stel vragen! In plaats van het invullen van gedachten, gevoelens en reacties van de ander kun je het ook gewoon checken door er naar te vragen. Zo simpel kan het dus zijn. Als je je aannames ontmoet, vergeet dan niet een goede discussie met ze te hebben. Want kloppen ze wel?
Open vragen aan de ander
Het is best makkelijk en veilig om niet te hoeven onderzoeken wat de ander allemaal denkt of vindt. Maar realiseer je dat aannames toch echt alles over jou zeggen en weinig over de ander. Het heeft dus zeker zin om de ander uit te nodigen zich bloot te geven. Je zult dan zelf ook open moeten zijn. Die openheid kan wel eens spannend of kwetsbaar voelen, maar de winst is dat je contact met de ander oprechter en waarachtiger wordt. Checken of je aanname(s) kloppen gaat het beste door een open vraag te stellen. Een open vraag begint met wat, waar of hoe en geeft de ander meer ruimte om zijn eigen visie of bedoelingen weer te geven. Het lijkt misschien een open deur, maar veel aannames worden vaak vergezeld door gesloten vragen; dit zijn vragen waar doorgaans alleen met ja of nee op kan worden geantwoord en die vaak suggestief van aard zijn.
Zinvolle vragen aan jezelf
In mijn werk als coach werk ik vaak met The Work van Bryon Katie. Een fijne manier om je eigen overtuigingen te ontdekken en te doorgronden. Met behulp van vier eenvoudige vragen, die je jezelf kunt stellen, kun je los komen van je beperkende overtuigingen. Uiteraard werkt dit eveneens goed voor de aannames die je hebt. In dit geval onderzoek je dus jouw aannames aan de hand van die vier vragen:
1) Is de overtuiging/aanname waar?
Stel jezelf, terwijl je de situatie of aanname nog eens bekijkt de vraag: ‘Is het waar?’
Neem de rust om te horen welk antwoord je invalt. Als je echt goed wilt checken zal er een eerlijk ja of nee van binnenuit als antwoord op deze vraag naar boven komen.
2) Kun je absoluut zeker weten dat het waar is?
Deze vraag is een tweede kans om naar binnen te gaan om te zien wat je echt voor waar aan kunt nemen. Kun je absoluut weten dat je gedachte, dat concept of de aanname die je gelooft werkelijkheid is? Het doel van deze vraag is een dieper besef bij jezelf aan te boren.
3) Hoe reageer je als je deze aanname/gedachte hebt?
Het doel van deze vraag is om in te zien en te gaan beseffen wat voor een effect het geloven van deze aanname/gedachte heeft op je eigen gedrag. Hoe reageer je emotioneel? Hoe behandel je de ander? Hoe behandel je jezelf? Wat voel je? Wat doe je? Wat gebeurt er in je lichaam? Merk op wat de effecten zijn van het hebben van deze gedachte/aanname en of het bijdraagt aan welbevinden of juist aan stress.
4) Wie zou je zijn zonder deze gedachte/aanname?
Het doel van deze vraag is ontdekken hoe je leven zich ontvouwt wanneer je deze aanname niet zou hebben. Dit is simpelweg een onderzoek, een kans voor jou om naar binnen te keren en om je gedachten uit de eerste hand te observeren en het effect ervan te zien.
Bewustzijn vergroten
Misschien helpen deze vragen je om je bewust te worden van jouw eigen vooronderstellingen en invullingen. Accepteer dat aannames van jou zijn en dat alleen jij ze kunt ophelderen en kunt leren (her)kennen. Luister naar wat de ander zegt of juist niet zegt. Stel open vragen om te achterhalen of je aannames correct zijn. Daardoor wordt het contact met jezelf en de ander een stuk transparanter. Door te checken leer je dan een ieders werkelijkheid ontdekken!
Wil jij je meer bewust worden van jouw overtuigingen en aannames?
Heb je last van irrationele gedachten of vragen?
Doodmoe van denken voor een ander?
Wil je kennis maken met The Work?
Jouw volgende stap zetten we die samen?
Jouw vraag blijft altijd maatwerk.
Wil jij jouw specifieke situatie voorleggen en weten wat ik voor jou kan betekenen? Stel dan gerust je vraag.
